Transatlantycki Traktat o Handlu i Inwestycjach (TTIP): raport organizacji Atlantic Council na temat najnowszych osiągnięć negocjacyjnych związanych z TTIP oraz możliwości dla małych przedsiębiorstw

W dniu 14 listopada 2014 Agnieszka Pawelkowska, prezes Green Gate Consulting, uczestniczyła w spotkaniu zorganizowanym w Waszyngtonie przez organizację Atlantic Council. Spotkanie to miało na celu przedstawienie najnowszego raportu Atlantic Council zatytułowanego „Transatlantycki Traktat o Handlu i Inwestycjach (TTIP): Duże możliwości dla małych przedsiębiorstw”. Było ono również okazją przedstawienia najnowszych osiągnięć negocjacyjnych związanych z TTIP oraz możliwością podsumowania najważniejszych dla małych i średnich przedsiębiorstw zagadnień, które powinne zostać zawarte w projekcie traktatu.

W pełni opracowany i wdrożony w życie, TTIP będzie pierwszym tego rodzaju traktatem, w którym znajdzie się osobny rozdział poświęcony małym i średnim przedsiębiorstwom. Opracowywane nowe zasady handlowe przyniosą korzyści wszystkim przedsiębiorstwom po obu stronach Atlantyku, ale będą one szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw, które są motorami wzrostu gospodarczego – zarówno w Unii Europejskiej (UE), jak i w Stanach Zjednoczonych.

Raport Atlantic Council podkreśla, że 99% wszystkich przedsiębiorstw w UE i USA to małe i średnie przedsiębiorstwa, które tworzą większość miejsc pracy po obu stronach Atlantyku. W USA przedsiębiorstwa te odpowiedzialne są za tworzenie 60% miejsc pracy, podczas gdy w UE liczba ta jest jeszcze wyższa – 85% wszystkich nowych miejsc pracy tworzonych w UE jest zasługą małych i średnich przedsiębiorstw.

Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają ważną rolę w gospodarkach UE i USA, ale ich udział w eksporcie jest stosunkowo niewielki i głównie odbywający się na skalę miejscową. Według Atlantic Council, z całkowitej liczby ponad 20 milionów europejskich małych i średnich przedsiębiorstw, tylko 25% eksportuje poza granice swoich krajów, a tylko 13% poza Europę. W Stanach Zjednoczonych, z całkowitej liczy około 23 milionów małych i średnich przedsiębiorstw, tylko 1,3% w ogóle eksportuje, a mniej niż 0,5% eksportuje do Unii Europejskiej.

Liczby te jasno pokazują, że istnieje ogromny potencjał wzrostu w transatlantyckiej wymianie handlowej. Wzrost taki nie tylko pobudziłby rozwój ekonomiczny obu gospodarek, ale również wzmocniłby je ekonomicznie.

Unia Europejska i Stany Zjednoczone są dwiema największymi gospodarkami świata, wspólnie reprezentującymi 45% światowego PKB. Zwłaszcza teraz, wraz ze wzrostem globalnej konkurencji i niestabilności politycznej, bardzo ważne jest wzmocnienie transatlantyckich stosunków handlowych i podkreślenie dominującej pozycji Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych na arenie międzynarodowej.

Atlantic Council przeprowadził ankiety z wieloma małymi i średnimi przedsiębiorstwami w Europie i w Stanach Zjednoczonych w celu zapytania, jakie konkretne zagadnienia i regulacje przedsiębiorstwa te chciałyby zawrzeć w nowopowstającym traktacie TTIP.

Większość pytanych przedsiębiorstw po obu stronach Atlantyku chciałaby, żeby wymiana handlowa była ujednolicona i generalnie bardziej przejrzysta. Biorąc bowiem pod uwagę ograniczone zasoby finansowe i ludzkie małych oraz średnich przedsiębiorstw, przedsiębiorstwa te często zmagają się z barierami administracyjnymi, prawnymi oraz regulacyjnymi, które spowalniają wymianę handlową i uniemożliwiają innowacje. Często mają one również trudności w indentyfikowaniu potencjalnych partnerów handlowych oraz bezpośrednich nabywców i nie wiedzą, jak rozpocząć proces eksportowy na nowe rynki. Jeśli bariery te zostaną odpowiednio zaadresowane w traktacie TTIP to na pewno zwiększą one wymianę handlową i zapewnią małym i średnim przedsiębiorstwom transatlantycki sukces handlowy.

Negocjacje traktatu TTIP rozpoczęły się w lipcu 2013 w celu usunięcia powtarzających się po obu stronach Atlantyku barier regulacyjncyh oraz wyeliminowania wszelkich pozostałych taryf między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Niedawno skończyła się siódma runda negocjacyjna TTIP. Pytanie pozostaje jednak– co dalej i kiedy małe i średnie przedsiębiorstwa po obu stronach Atlantyku będą mogły skorzystać z porozumienia handlowego TTIP? Odpowiedź jest wciąż bardzo niejasna.

Pomimo tego, iż project traktatu TTIP cieszy się poparciem zarówno w UE, jak i w Stanach Zjednoczonych, rzeczywistość zwalnia negocjacje w kierunku jego pełnego rozwoju. Prawda jest taka, że chociaż bardzo ważny, traktat TTIP nie jest priorytetem – ani dla Stanów Zjednoczonych, ani dla Unii Europejskiej. Po ostatnich wyborach Stany Zjednoczone są obecnie bardzo zaangażowane w politykę wewnętrzną oraz monitorowanie niestabilnej sytuacji politycznej w skali międzynarodowej. Unia Europejska stoi w obliczu nowego kryzysu gospodarczego i również zaangażowana jest w politykę miejscową oraz międzynarodową.

Kolejna runda negocjacji TTIP, która odbędzie się na początku przyszłego roku w Brukseli, być może sprecyzuje ramy czasowe potencjalnego zakończenia negocjacji TTIP. Patrząc jednak realnie, bardzo mało prawdopodobne jest, że negocjacje te zakończą się w 2015 roku. Ponadto, w obliczu zbliżających się w USA w 2016 roku wyborów prezydenckich, może nie być w Stanach Zjednoczonych czasu i woli politycznej, żeby zakończyć negocjacje TTIP nawet w 2016 roku.

Po ocenie aktualnego stanu negocjacji TTIP, Green Gate Consulting prognozuje, że umowa TTIP nie będzie wprowadzona w życie wcześniej niż w roku 2017. Dlatego też radzimy małym i średnim przedsiębiorstwom po obu stronach Atlantyku, by nie liczyły do tego czasu na wdrożenie w życie umowy TTIP i nie uwzględniały jej w swoich planach handlowych.